10 فیلم علمی-تخیلی برگزیده هزاره سوم - بخش دوم: هوش مصنوعی (استیون اسپیلبرگ)
فيلم طرفداران عاشق خودش را دارد و به عنوان يكي از جالب‌ترين فيلم‌هاي اسپيلبرگ به ياد آورده مي‌شود. فيلم كه مايه‌هايي از پينوكيو هم در خود دارد.
7فاز: زمان کودکي‌مان، به دوراني ناگوار در قرن بيست و يکم و آينده‌اي چشم‌گير و علمي-تخيلي‌گونه فکر کرديم. روبات‌هاي پيشخدمت و ماشين‌هاي پرنده هنوز از راه نرسيده‌اند. با اين حال 15 سال ابتدايي اين قرن براي سينماي علمي-تخيلي دوراني به شدت پربار بوده است.
قدمت فيلم‌هاي علمي-تخيلي تقريبا به اندازه عمر سينماست، نمونه اول چنين فيلم‌هايي با "سفري به ماه" ژرژ ملي‌يس در سال 1920 به پرده بزرگ آورده شد. اما اين ژانر در اواخر قرن بيستم و درنتيجه نمايش "جنگ ستارگان" به محبوبيت چشمگيري دست پيدا کرد. بيشتر بلاک‌باسترهاي به ظاهر علمي-تخيلي در اصل فيلم‌هاي اکشني بودند که با برخي حقه‌هاي فانتزي تصور کاوش در دنيايي احتمالي را به تماشاگر القا مي‌کردند.
چنين چيزي هنوز هم تا حدودي واقعيت دارد اما در يک دهه ونيم گذشته داستان‌هاي نبوغ‌آميز ساي-فاي زيادي براي تلويزيون درکنار فيلم‌هاي سينمايي ساخته شد که ايده‌هاي بسيار جذاب‌تر از انفجارها و چراغ‌هاي ليزري با خود به همراه داشتند.
فهرست زير از قوانيني تبعيت مي‌کند؛ هيچ فيلم ابرقهرماني (که حالا خودشان يک ژانر محسوب مي‌شوند) و هيچ فيلمي با مايه‌هايي از شاخصه‌هاي اصلي ژانر (مثل "اطلس ابر" و "چشمه") و هيچ فيلمي که احساس واقعي ساي-فاي بودن را ايجاد نکند در اين رتبه‌بندي حضور ندارد. فيلم منتخب شما در فهرست زير کدام است؟
"هوش مصنوعي" (2001)
با وجود اينکه استيون اسپيلبرگ محبوب مسئوليت اين پروژه را پس از يکي از فيلمسازان تحسين‌شده تاريخ ژانر، استنلي کوبريک برعهده گرفت اما وجود مخاطباني نااميد از تماشاي "هوش مصنوعي" اتفاقي گريزناپذير بود، درواقع زمان زيادي طول کشيد تا به فيلم با نگاهي به جز يک فرصت سوخته پرداخته شود. خوشبختانه حالا فيلم طرفداران عاشق خودش را دارد و به عنوان يکي از جالب‌ترين فيلم‌هاي اسپيلبرگ به ياد آورده مي‌شود. فيلم که مايه‌هايي از پينوکيو هم در خود دارد (و اولين تجربه فيلمنامه‌نويسي متکي به خود اسپيلبرگ از زمان "برخورد نزديک" است) داستان پسري است که پس از طرد شدن از سوي والدين‌اش به دنبال راهي براي تبديل شدن به يک پسر واقعي است. منتقدان زيادي فيلم را در زمان اکران‌اش اشتباه ديدند و نقد کردند اما حالا آن را عنوان پرجزئيات‌ترين، پيچيده‌ترين و به‌يادماندني‌ترين کارهاي اسپيلبرگ مي‌شناسند و يکي از آن فيلم‌هايي که اگر در اولين مرتبه کنارش گذاشتيد حالا ارزش تماشاي دوباره را دارد.
ويسنا فولادي
